W tym miejscu umieszczać będziemy ciekawe artykuły i porady dla rodziców. Zapraszamy do lektury.
Dzieci w sieci. 10 porad związanych z bezpieczeństwem dzieci w Internecie.
List dla rodziców od Minstertwa Edukacji Narodowej i Głównego Inspektora Sanitarnego
Czas ciężkiej próby, czyli adaptacja dziecka
Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest każdego roku dnia 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia. Co roku wybierany jest temat przewodni z zakresu zdrowia publicznego, który w danym okresie wymaga szczególnej uwagi.
Tematem przewodnim tegorocznych obchodów jest DEPRESJA.
Depresja to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. Dotyka ludzi w różnym wieku, z różnych środowisk i mieszkających na całym świecie. Przyczynia się do cierpień psychicznych i negatywnie wpływa na zdolność osób chorych do wykonywania nawet najprostszych codziennych czynności. Niekiedy prowadzi do zniszczenia relacji z rodziną i przyjaciółmi i niezdolności do pracy zarobkowej. W najgorszym przypadku depresja może być przyczyną samobójstw i jest drugą najczęściej występującą przyczyną zgonów w grupie osób w wieku 15-29 lat.
Depresja to choroba charakteryzująca się uporczywie utrzymującym się uczuciem smutku oraz utratą zainteresowania czynnościami, które na ogół sprawiają przyjemność. Często towarzyszy jej niezdolność do wykonywania codziennych czynności. Stan ten utrzymuje się co najmniej przez okres 2 tygodni.
U osób cierpiących na depresję występują następujące objawy:
- brak energii,
- zmiana apetytu,
- dłuższy lub krótszy sen,
- stany lękowe,
- trudności z koncentracją,
- niezdecydowanie,
- niepokój,
- poczucie bycia bezwartościowym,
- poczucie winy i beznadziei,
- myśli samobójcze lub o samookaleczaniu.
Badania epidemiologiczne prowadzone na całym świecie wskazują, że w ciągu całego życia na depresję choruje ok. 17% populacji ogólnej. Wśród osób zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu 12-25% cierpi z powodu depresji, z czego połowa spełnia kryteria depresji umiarkowanej lub ciężkiej.
Ryzyko depresji wzrasta w sytuacji ubóstwa, bezrobocia, zdarzeń życiowych (np. śmierć bliskiej osoby, rozpad związku), w przebiegu choroby fizycznej i problemów spowodowanych nadużywaniem alkoholu i przyjmowaniem narkotyków.
Na depresję może zachorować każdy. Kampania adresowana jest do wszystkich, bez względu na wiek, płeć, czy status społeczny.
Światowa Organizacja Zdrowia zwraca szczególną uwagę na trzy grupy, które depresja dotyka nieproporcjonalnie częściej:
- młodzież nastoletnia i młodzi dorośli,
- kobiety w wieku rozrodczym (zwłaszcza po urodzeniu dziecka),
- osoby starsze (po 60. roku życia)
Depresji można zapobiegać i można ją leczyć. Leczenie na ogół obejmuje terapię wymagającą prowadzenia rozmowy lub przyjmowania leków przeciwdepresyjnych lub połączenie obu metod. Rozmowa z osobami, którym się ufa, może być pierwszym krokiem do wyjścia z depresji.
W Polsce nie jest wymagane skierowanie do lekarza- psychiatry. Najlepiej od razu udać się do Poradni Zdrowia Psychicznego.
Uwagi do rodziny i przyjaciół osoby cierpiącej na depresję:
- pacjent nie symuluje, jest naprawdę chory,
- może nie być w stanie wykonywać części swoich obowiązków domowych i zawodowych,
- nie należy go za to krytykować, a przeciwnie - wspomóc,
- cel leczenia to ustąpienie choroby i powrót pacjenta do poprzedniego funkcjonowania,
- leczenie wymaga aktywnego udziału pacjenta i jego zgody,
- jednak w sytuacjach skrajnych (zapowiedzi lub próba samobójcza) można chorego diagnozować i leczyć bez jego zgody (zgodnie z zapisami Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego).
5 faktów na temat DEPRESJI
1. Nieleczona depresja nasila się! Im wcześniej podejmiesz leczenie, tym większa szansa na trwałą poprawę.
2. Nie wolno przerywać leczenia - nawet, kiedy poczujesz się lepiej i ustąpią objawy. Zwiększa to ryzyko nawrotu choroby.
3. U mężczyzn depresja objawia się inaczej, niż u kobiet. Kobietom towarzyszy smutek, przygnębienie, natomiast u mężczyzn obserwuje się złość i poirytowanie.
4. Depresja jest dziedziczna. Zaburzenia depresyjne mogą pojawiać się kilkanaście razy częściej u osób spokrewnionych.
5. Na depresję chorują także dzieci! Nie bagatelizuj sygnałów, które wysyła Twoje dziecko.
Co powinien umieć 6-latek? Sprawdź, czy twoje dziecko poradzi sobie w pierwszej klasie
W kontekście ponownej zmiany wieku obowiązku szkolnego dużo mówi się o poziomie rozwoju sześciolatka oraz jego dojrzałości. Jakie posiada umiejętności? Jak długo potrafi skupić uwagę? Czy jest w stanie odnaleźć się w grupie dzieci? Warto przyjrzeć się bliżej i dokładnie przeanalizować zdolności, jakie posiada dziecko w tym wieku.
DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA
Zanim jednak przejdziemy do dokładnego omówienia umiejętności sześciolatka, przyjrzyjmy się bliżej pojęciu dojrzałości szkolnej. Jest ona definiowana jako przygotowanie dziecka do opanowywania elementarnych kompetencji szkolnych i odnosi się do sfer: psychomotorycznej, słownikowo-pojęciowej i emocjonalno-motywacyjnej.
Kiedy dziecko jest gotowe do szkoły? Wtedy, gdy opanuje następujące umiejętności:
Sfera psychomotoryczna
Płynnie się porusza, jest sprawne manualnie (posługuje się np. ołówkiem, pędzelkiem), wymawia wszystkie głoski, dokonuje analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, koncentruje się na zadaniu, ma rozwinięte zdolności pamięciowe, orientuje się w schemacie ciała, ma dobrą koordynację wzrokowo-ruchową.
Przygotuj świąteczny stół z wyjątkowymi produktami Premieur, dostępnymi tylko w Netto! Odkryj ofertę.
Chcę poznać ofertę.
Nie, dziękuję
Sfera słownikowo-pojęciowa
Ma bogaty zasób słów i używa ich adekwatnie do sytuacji, potrafi wyrazić myśli za pomocą słów, dokonuje ich klasyfikacji, umie wyciągać wnioski, uogólniać, posługiwać się symbolami.
Sfera emocjonalno-motywacyjna
Wyraża stany emocjonalne adekwatnie do sytuacji, potrafi zachować się w grupie rówieśników, jest samodzielne w działaniu, potrafi się podporządkować poleceniom nauczyciela, znosi przykre napięcia, jest nastawione na poznanie, odkrywanie, badanie, samodzielnie poszukuje rozwiązań napotkanych trudności.
Jak widać, ogólne kryteria gotowości szkolnej wcale nie odnoszą się do wieku dziecka, a do opanowanych przez nie umiejętności. Większość sześciolatków spełnia ww. kryteria, dlatego jako próg rozpoczęcia wieku młodszego szkolnego przyjmuje się zakres 6-7 lat.
UMIEJĘTNOŚCI SZEŚCIOLATKA
Rozwój fizyczny i motoryczny
Dziecko jest już samodzielne w zakresie czynności samoobsługowych – w toalecie, w samodzielnym ubieraniu się, przy jedzeniu. Swobodnie porusza się, biegając i chodząc. Łączy też proste ruchy w złożone kombinacje (bieg i skok, chwytanie i rzucanie piłki), jego ruchy stają się płynne, rytmiczne i harmonijne. Dziecko opanowuje takie czynności jak jazda na rowerze, rolkach, łyżwach, pływanie.
Zmiany zachodzą też w funkcjonowaniu mózgu, wyrównuje się w nim udział fal theta i alpha, wzrasta synchronizacja między aktywnościami w różnych obszarach mózgu oraz koordynacja między płatami czołowymi a innymi częściami mózgu. Zmiany te stanowią podstawę do kontrolowania własnych zachowań, kierowania uwagą, przewidywania i tworzenia planów oraz rozwiązywania problemów logiczno-matematycznych. Dziecko potrafi wykonywać wymagające precyzji ruchy narzędziowe, np. wiąże sznurki, nawleka igłę, szyje, używa kredek i pędzli. Z każdym miesiącem jego ruchy stają się coraz bardziej precyzyjne.
Rozwój poznawczy
Dziecko w wieku sześciu lat różnicuje już drobne formy, np. litery alfabetu, różnicuje odcienie barwne, imituje melodie, zachowując tonację i rytm, potrafi skopiować trójkąt i spiralę, kopiuje też litery, co jest dobrą bazą do nauki pisania. Potrafi też oceniać stosunki przestrzenne z perspektywy własnej i innych osób.
Ważne dla gotowości szkolnej jest to, że sześcioletnie dziecko jest już zdolne do hamowania reakcji i planowania działań, podczas ich wykonywania jest wytrwałe i systematyczne. Stosuje pierwsze strategie pamięciowe, np. strategię powtarzania. Liczy wprost i wspak, rozumie powiązania liter oraz dźwięków. Sześciolatek potrafi też szeregować systematycznie i hierarchicznie klasyfikować, stosując odpowiednie zasady. W zabawach tematycznych wykorzystuje wyobrażenia reproduktywne i antycypacyjne. Odróżnia też własne przekonania od cudzych i rozumie, że mogą być one prawdziwe lub fałszywe.
Sprawności językowe i komunikacyjne
Dziecko w wieku sześciu lat rozumie ok. 10 tys. słów (słownik bierny). W okresie zakończenia nauki przedszkolnej używa mniej więcej połowy z nich, jednak udowodniono, że uczeń szkoły podstawowej poznaje średnio 20 słów dziennie, a jego słownik czynny znacząco się poszerza. Tworzy też złożone formy gramatyczne, buduje definicje funkcjonalne i opisowe, używa z sensem form gramatycznych przy tworzeniu nowych słów.
Sześciolatek potrafi odróżnić opowiadanie od innych form wypowiedzi, a jego opowiadania składają się z wielu epizodów i zawierają wszystkie niezbędne elementy strukturalne. Dziecko rozumie też niektóre słowa wieloznaczne i metafory oraz wkracza w stadium wstępnego czytania. Maluch zdolny jest do przewidywania i rozumienia zachowań innych osób, zarówno realnych jak i fikcyjnych.
Rozwój emocjonalny
Sześciolatek rozumie już większość emocji, potrafi je nazwać, używa określeń czasownikowych. Orientuje się też w mentalnych przyczynach występowania emocji i potrafi opanować złość lub strach. W okolicach 6 r.ż. dziecko dostrzega różnicę między uczuciami przeżywanymi a ujawnianymi, dzięki czemu opanowuje reguły ekspresji emocji i nabywa umiejętności zaradczych. Pozwala mu to na manipulację uczuciami innych osób dzięki odpowiedniemu udawaniu własnych przeżyć.
Rozwój społeczny
Sześciolatek jest już całkowicie zdolny do samoobsługi – samodzielnie się ubiera, je, wykonuje czynności toaletowe. W grupie umie już współdziałać z innymi dziećmi, choć lubi dominować i zdarza mu się przejawiać agresję skierowaną na konkretną osobę. Zaczyna spędzać coraz więcej czasu z innymi dziećmi. Dziecko w tym wieku opanowuje wiele reguł zachowania, potrafi też empatyzować zarówno z bliskimi, jak i z nieznanymi lub fikcyjnymi osobami. Zaczyna zawierać pierwsze przyjaźne oparte na wspólnocie zainteresowań.
Rozwój moralny
Dziecko w wieku sześciu lat kieruje się już zasadą relatywizmu moralnego, przestrzega norm, aby dostać nagrodę. Ma opanowane wiele istotnych reguł moralnych, a w swoim zachowaniu zmierza do ukarania osób postępujących niezgodnie z przyjętymi zasadami.
Rozwój osobowości
Dziecko uczy się odraczania gratyfikacji, choć może mieć z tym jeszcze problem. Jest wrażliwe na krytykę i ma wyraźną potrzebę osiągnięć. Zna podstawy różnic płciowych oraz obraz własnej osoby, w którym dominuje jednak określanie się poprzez posiadanie. Ukształtowana jest też samoocena, która sprawia że przekonania dziecka na temat siebie stają się trwałe.
Formy aktywności
Sześciolatki potrafią już budować z klocków złożone konstrukcje, układać puzzle i rysować bogate w szczegóły obrazki. Potrafią napisać swoje imię i niektóre krótkie wyrazy. Chętnie uczestniczą w uczeniu się o charakterze spontaniczno-reaktywnym, a podczas zabaw z innymi organizują bogate w treść role. Duże zainteresowanie zaczynają okazywać zabawom receptywnym – chętnie oglądają telewizję, obrazki czy książki, co stanowi dobry punkt wyjścia do rozpoczęcia z dzieckiem nauki.
Sposoby na małego złośnika.
Gdy dotychczas grzeczne dziecko nagle zaczyna psocić, krzyczeć i ciągle się złości, często nie wiemy, co się właściwie dzieje. Tymczasem to naturalny okres w rozwoju malucha i możemy się nauczyć, jak go przetrwać.
Wychowanie dziecka to nie jest prosta sprawa. Zazwyczaj jednak wiemy, jak powinno ono przebiegać, możemy wspomóc się poradnikami, liczyć na pomoc bliskich czy znajomych. Ale czasem wydarzenia wymykają się nam spod kontroli. Znacie takie sytuacje? Tak, te, gdy maluch krzyczy, złości się i nawet na ulicy potrafi rzucić się na ziemię i wpaść w histerię? Właśnie. Z czego to wnika i jak w takich momentach reagować?
Konsekwencja a wychowanie
Czasem mówimy, że dziecko jest złośliwe i uparte. Nie potrafimy się z nim porozumieć. My swoje, ono swoje. Na przykład: powoli się ubiera, podśpiewuje przy tym, a nam zależy na czasie. Mówimy: „Załóż wreszcie buty, bo musimy już wyjść”. A ono dalej nuci, sprawia wrażenie, że nie nic słyszy i nadal bawi się guzikami sweterka. Albo scena w kuchni: maluch widzi słodycze na stole, a my nakrywamy do posiłku. On sięga po łakocie, a my chwytamy go za rękę i mówimy: – „Nie będziesz teraz jadł ciastek, tylko obiad”. Dziecko w krzyk, a my szarpiemy się z nim o te ciastka. Kiedy żadna ze stron nie chce ustąpić, konflikt narasta. Denerwuje się maluch, tracimy cierpliwość my. Zaczynają się krzyki, płacz i najczęściej (nie ukrywajmy) wykorzystujemy siłę, żeby opanować sytuację.
PORADY EKSPERTÓW:
Przyczyny takich sytuacji mogą być różne. Z jednej strony wychodzą zaniedbania wychowawcze i brak konsekwencji w naszym postępowaniu. Jeśli dziecko nauczyło się, że to ono dyktuje warunki, na przykład decyduje kiedy i co będzie jadło, to nie rozumie dlaczego nagle zmieniają się zasady i rodzic narzuca jakieś rozwiązania. Rada na to jest taka, by z żelazną dyscypliną trzymać się schematu. Na przykład: najpierw obiad, potem deser. Trzeba też o tym informować dziecko. Jeśli będzie wiedziało, że i tak dostanie ciastko, łatwiej będzie mu się pogodzić z kolejnością wykonywanych czynności. Warto także tłumaczyć, dlaczego nam na czymś zależy. Zanim sytuacja się zaogni, warto powiedzieć: – „Zobacz jaka ładna pogoda, wychodzimy na spacer. Jak szybko założysz buty, to będziemy mieć więcej czasu na placu zabaw”. Jeśli maluch zrozumie, że czekają go jakieś przyjemności, może zacząć lepiej współpracować z dorosłym. Z drugiej jednak strony, to typowe sytuacje, w których dziecko sprawdza, na ile pozwoli mu rodzic i wystawia na próbę jego cierpliwość.
Testowanie granic
Dziecko, kiedy rośnie, bada otaczający go świat, próbuje go oswoić i znaleźć w nim swoje miejsce. Wielkim odkryciem jest dla niego samodzielność, kiedy spostrzega, że coraz więcej potrafi zrobić samo. I chce z tego korzystać. To jeden z powodów słynnego „buntu dwulatka”. Skoro może sam jeść, to będzie protestować, gdy dorośli wpychają mu łyżkę do buzi. Może wtedy pluć, rzucać i odmawiać jedzenia. Ale i starsze dzieci chcą natychmiast realizować swoje pragnienia, dlatego łatwo ulegają irytacji i skrajnym nastojom, walczą z dorosłymi na każdej płaszczyźnie i ciągle coś negują.
Dlatego nie należą do rzadkości sceny histerii w sklepie lub na ulicy. Zwykle zaczyna się od tego, że dziecko czegoś chce, a jak tego nie dostaje, wpada w złość. Wtedy może położyć się na podłodze z wrzaskiem i płaczem, wywijając rękami i nogami. Dla nas to jak sprawdzian bojowy. Połowa ludzi w sklepie patrzy z oburzeniem, czasem ktoś podejdzie i powie, że „jak tak można” albo „ależ to dziecko jest źle wychowane”, „niech pani coś z nim zrobi”. My mamy ochotę teleportować się w dowolne miejsce, byle dalej od całej tej żenującej sytuacji. Zostajemy jednak na miejscu. I co robimy? Na przykład spełniamy życzenie dziecka i kupujemy zabawkę. To błąd. W ten sposób uczy je, że wystarczy pokrzyczeć i potupać, by osiągnąć swój cel. Kiedy dziecko zrozumie, że taki mechanizm skutecznie działa, będzie wymuszało dowolne rzeczy w dowolnych sytuacjach.
Pliki do pobrania