PROGRAM  WYCHOWAWCZY

           

„Dziecko zostało uznane za człowieka, za istotę, z którą, trzeba się liczyć

i której nie wolno wieść na smyczy lecz należy kierować ją umiejętnie,

z  rozwagą, wysiłkiem umysłu, uczucia i woli”

                                   „Dziecko chce być dobre

                                   Jeśli nie umie – naucz

                                   Jeśli nie wie – wytłumacz

                                   Jeśli nie może – pomóż”

                                                                       Janusz Korczak

 

PROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO W TRZEBIEŻY

Podstawy prawne:

• Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r., Nr 256, poz. 2572; Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781; z 2005r. Nr 17, poz. 141; Nr 94, poz. 788; Nr 122, poz. 1020; Nr 131, poz.1091; Nr 161, poz.1400 i Nr 249, poz. 2104; z 2006r. Nr 144, poz. 1043; Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658; z 2007r. Nr 42, poz. 273; Nr 80, poz. 542; Nr 115, poz. 791; Nr 120, poz.818; Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292; z 2008r. Nr 70,poz. 416; Nr 145, poz. 917; Nr 216, poz.1370 i Nr 235, poz.  1618 oraz z 2009r. Nr 6, poz. 33; Nr 31, poz.206 i Nr 56, poz.458),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U.  z dnia 15 stycznia 2009r.)

CZYM JEST WYCHOWANIE

 

To pojęcie bardzo szerokie. Najogólniej rzecz ujmując, termin wychowania oznacza wszelkie zamierzone, planowane oddziaływanie środowiska społecznego na każdą jednostkę. Trwa ono całe życie i przejawia się różnym nasileniem na różnych jego etapach. Najbardziej popularne jest ukazywanie procesu w odniesieniu do wychowania dzieci. Polega ono na wpajaniu im zasad życia w rodzinie, grupie rówieśniczej, wartości powszechnie uznawanych za obowiązujące, uczenie nawiązywania relacji społecznych, pełnienia różnych ról, radzenia sobie w różnorodnych sytuacjach, unikania i przeciwdziałania zagrożeniom. Współczesne definicje wychowania akceptują aspekt wspomagania dzieci w ich naturalnym i spontanicznym rozwoju.

Zgodnie z nim, wychowanie to wyzwalanie aktywności w przygotowywaniu do życia w społeczności, dodawanie odwagi, pobudzenie do zachowań zgodnych

z oczekiwaniami społecznymi, z powszechnymi zasadami moralności. Krótko mówiąc, to pomaganie dzieciom w rozwoju, ułatwianie realizacji ich potrzeb

i możliwości, rozwijanie poczucia własnej wartości w kontekście przygotowania do życia w społeczeństwie.

Przedszkole jest instytucją, której podstawowym zadaniem jest wychowanie we współpracy ze środowiskiem rodzinnym i opieka. Zakresy pojęć: wychowanie i opieka wzajemnie się przenikają i uzupełniają. Nie będzie przesadne stwierdzenie, że aspekt wychowawczy zawarty jest we wszystkich czynnościach opiekuńczych. Okazywanie zainteresowania i uwagi, pomocy dziecku w różnych sytuacjach, dbałość o jego bezpieczeństwo, zabezpieczenie podstawowych potrzeb życiowych jest powiązane z wychowaniem jako procesem wspomagania dziecka w jego rozwoju. Opieka i wychowanie są nierozerwalne, zwłaszcza w procesie rozwoju społecznego i moralnego dziecka.

Konsekwencją założenia, że wychowanie jest procesem wspomagania rozwoju społecznego i moralnego dziecka, jest uświadamianie sobie jego celów, czyli tzw. Standardów wychowawczych wskazujących na aktywizowanie rozwoju w kierunku nabywania przez dziecko pożądanych cech osobowości

i zachowań.

W różnych teoriach wychowania wyszczególnione są różne określane cele. W teorii akcentującej wychowanie w aspekcie biologicznym, celem jest wspomaganie rozwoju dziecka w aspekcie fizycznym i psychicznym. W teoriach wychowania, w którym dominuje aspekt społeczny, poza uwypukleniem czynnika przystosowania się dziecka do warunków i sytuacji, w jakich wypada mu żyć, podkreśla się także oczekiwania związane z koniecznością interioryzacji przez dziecko wzorów postępowania, systemów wartości i norm wysoko cenionych w społeczeństwie.

Dla odróżnienia, w teorii wychowania w aspekcie kulturowym, duże znaczenie przywiązuje się do wyzwalania u dziecka ciekawości

i zainteresowania dorobkiem kulturowym pokoleń, a tym samym do samodzielnego jego poznawania. Natomiast wychowanie w aspekcie religijnym zakłada, że dziecko należy wychować zgodnie z przekazywaną tradycją religijną, która zakłada m. in. Przekonanie o wspieraniu człowieka przez jednostki duchowe, umożliwia poszukiwanie odpowiedzi na pytania egzystencjalne, pomaga w chwilach porażek i samotności.

                        ZADANIA PRZEDSZKOLA

1. Zbadać oczekiwania rodziców z zakresie metod wychowawczych.
2.  Poznać i stosować metody skutecznego oddziaływania wychowawczego.
3. Systematycznie przeprowadzać zajęcia profilaktyczno – edukacyjne uczące dzieci, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach oraz chroniąc je przed niebezpieczeństwem.
4. Współdziałać z instytucjami oraz specjalistami w celu otoczenia opieką      i terapią dzieci dotkniętych przemocą.
5. Współdziałać z rodzicami, wykorzystując skutecznie środki komunikacji interpersonalnej dla wspólnego rozwiązywania problemów.
6. Wspierać działania wychowawcze rodziców, integrować oddziaływania wychowawcze własne, rodziny i środowiska.
7. Prowadzić dostosowane do możliwości dzieci formy wyrabiające asertywność, poczucie własnej wartości, umiejętności słuchania innych i skutecznej komunikacji międzyludzkiej.

1. Stosować system wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci.
2. Uczyć tolerancji i akceptacji inności.

                 OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI:

1. Systematycznie poszerzać zakres swoich kompetencji wychowawczych.
2. Poznać środowisko wychowawcze dziecka, w szczególności oczekiwania rodziców wobec przedszkola.
3. Tworzyć bezpieczna dla dziecka atmosferę, warunkującą zdrowi fizyczne  i psychiczne.
4. Kształtować powszechnie uznane postawy, zgodnie z wartościami: dobra, prawdy, piękna, miłości.
5. Stosować środki wychowawcze wzmacniające pozytywne zachowania dzieci.
6. Eliminować zachowania niepożądane.
7. Ściśle współdziałać z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych.
8. Wzajemnie wspierać swoje działania w ramach współpracy koleżeńskiej.

  ZADANIA DO REALIZACJI, ZAŁOŻENIA PROGRAMU:

      Program obejmuje funkcjonowanie dziecka w grupie w zakresie podstawowych dziedzin życia przedszkolnego:

• samoobsługa i czynności higieniczne,
• zabawy swobodne,
• zajęcia i zabawy zorganizowane,
• spożywanie posiłków,
• spacery, wycieczki, zabawy na powietrzu.

CEL GŁÓWNY

Kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania w grupie w oparciu

o wzmocnienia pozytywne.

                             

Cele szczegółowe

Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych   i kulturalnych:

• poznawanie i przestrzeganie podstawowych zasad i zabiegów higienicznych na rzecz własnego zdrowia fizycznego i psychicznego,
• wdrażanie nawyków higienicznych, kulturalnych,
• usamodzielnienie dziecka,
• eliminowanie zachowań agresywnych,
• przestrzegania kompromisu w zabawie,
• przestrzeganie zasad savoir -  vivre u.

1. Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie:

• budowanie systemu wartości,
• wskazywanie dzieciom tego  co dobre i złe,
• rozpoznawanie i nazywanie uczuć, emocji,
• radzenie sobie w nowych i trudnych sytuacjach,
• radzenie sobie ze stresem i porażkami,
• podejmowanie prób kontrolowania swojego zachowania.
• Nabywanie nawyków poprawnego stosowania zwrotów grzecznościowych,
• Przestrzeganie umów i zasad,
• Kształtowanie poprawnych relacji z dziećmi i dorosłymi,
• Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej zgodnej zabawie,
• Kształtowanie poczucia przynależności do grupy, rodziny.

1. Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych:

• nabywanie zwyczaju reagowania na wezwania i polecenia nauczyciela,
• współdziałanie z rówieśnikami,
• zgodne współdziałanie w zespole i podejmowanie prób rozwiązywania konfliktów na drodze negocjacji,
• rozumienie konieczności szanowania działalności innych (nieprzeszkadzanie innym),
• uważne słuchanie,
• szanowanie wspólnych zabawek i odkładanie ich na wyznaczone miejsce,
• uznawanie wzajemnych praw do uczestnictwa w zajęciach, rozmowach.

                  OCZEKIWANE REZULTATY

 1.    Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych, dziecko:

• przejawia samodzielność w czynnościach samoobsługowych,
• zna zasady dbałości o zdrowie i przestrzega ich,
• stara się być samodzielne,
• rozpoznaje przybory i przedmioty służące do wykonywania czynności higienicznych.
• 
  2.    Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie, dziecko:

• organizuje sobie zabawę,
• ma rozeznanie, gdzie można bezpiecznie się bawić,
• przestrzega reguł i umów grupowych,
• orientuje się w tym co dobre i złe,
• współdziała w zabawie,
• dba o porządek,
• umie określić, jakie zachowania są pozytywne, a które nie,
• szanuje wytwory i pracę innych,
• rozumie że inni maja takie same potrzeby jak on (uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek),
• właściwie rozwiązuje konflikty – jest zdolne do kompromisów,
• swobodnie porozumiewa się z rówieśnikami i osobami dorosłymi,
• uzasadnia swoje postępowanie,
• nazywa swoje emocje.

1. 3.    Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych, dziecko:

• uważnie słucha, co ktoś do niego mówi,
• respektuje polecenia nauczyciela,
• współdziała z rówieśnikami,
• skupia uwagę na wykonywanej czynności,
• sygnalizuje chęć wypowiadania się.

1. 4.    Kształtowanie nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowania przy stole, dziecko:

• Zachowuje prawidłową postawę podczas spożywania posiłku,
• Prawidłowo posługuje się sztućcami,
• Stosuje zasadę kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków,
• Rozumie konieczność jedzenia potraw niezbędnych dla prawidłowego rozwoju i zdrowia.

1. 5.    Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkolnym, dziecko;

• stosuje zasady ruchu drogowego, nie oddala się od grupy,
•  reaguje na sygnał nauczyciela,
• bawi się bezpiecznie w ogrodzie przedszkolnym,
• rozumie zasady sportowej rywalizacji.

WZMOCNIENIA

 

            Grupowy system motywacji oparty jest o wzmocnienia pozytywne. Wzmocnienia są zawsze sprawą indywidualną, tzn. wzrost częstotliwości występowania określonej reakcji u jednej osoby i czynnik, który powoduje ten wzrost, nie muszą być takie same, jak w przypadku innej osoby.

            Teorie społecznego uczenia się obejmują warunkowania klasyczne (nauka nowych bodźców) oraz warunkowania instrumentalne, tj. uczenie się reakcji poprzez spowodowanie działanie bodźca pożądanego i unikanie niepożądanego.

            W przebiegu rozwoju człowieka istotne są obserwowane i dające się określić przez behawiorystów zmiany w zachowaniu, ich częstość oraz intensywność odnosząca się do jednostek w różnym wieku. Zmiany te zachodzą pod wpływem oddziaływania otoczenia i zaistniałych sytuacji.

            Rola wzmocnień w  procesie wychowania dziecka oparta jest przede wszystkim na teorii Skinnera. Celem tej teorii jest analiza funkcjonalna zachowania służąca prognozie i kontroli zachowań jednostki.

            Wzmocnienie to podstawowe pojęcie dla analizy behawioralnej.

W analizie tej występują dwa pojęcia zawierające to słowo: wzmocnienia pozytywne i wzmocnienia negatywne. Łączy je wpływ, jaki wywierają na zachowanie. Zawsze prowadzą do wzrostu wykonywania określonej reakcji.

            Pierwszą definicją wzmocnienia było ogłoszone przez Thorndike’a w 1898r. tzw. Prawo efektu. Stanowiło ono opis efektu wzmocnienia. Prawo efektu głosi, że zachowanie, które w danej sytuacji wywołuje odczucia zadowolenia, zostaje skojarzone z tą sytuacją i jeśli w przyszłości ta sytuacja się powtórzy, to wzrasta prawdopodobieństwo, że powtórzone zostanie to zachowanie.

            B. F. Skinner zaproponował własna definicję wzmocnienia, tzw. Definicję funkcjonalną, która pozostaje aktualna do dziś. Według niego, wzmocnieniem  jest bodziec, który podany po wykonaniu przez jednostkę określonej reakcji zwiększa prawdopodobieństwo wykonania tej reakcji w podobnych warunkach w przyszłości.

                          SYSTEM MOTYWACJI

• nagrody zgodne z zainteresowaniami i upodobaniami dziecka,
• nagrody konkretne łączone ze społecznymi,
• nagrodzanie po wystąpieniu zachowania pożądanego,
• unikanie nadmiaru nagród,
• konsultowanie nagrody z rodzicami,
• nagroda nie może być zbyt dostępna, stosowana w domu lub w innych sytuacjach,
• nagradzanie prób wykonania czynności, wysiłek, a nie tylko efekt,

JAK POMAGAĆ DZIECKU W SYTUACJACH TRUDNYCH

• ograniczać zbędne wypowiedzi,
• kierować polecenia do grupy, a gdy dziecko nie reaguje – do niego kierować takie samo polecenie,
• wydawać krótkie polecenia, długie dzielić na etapy,
• nie zmieniać intonacji głosu,
• nie krzyczeć,
• stosować podpowiedzi werbalne.

           

GRUPOWY  SYSTEM  MOTYWACJI

 

W  każdej  grupie  znajduje  się  tablica  ilustrująca  zasady  prowadzenia  grupowego  systemu  motywacji:

Imię i nazwisko dziecka	Sfery działalności dziecka					Nagroda dnia					Nagroda tygodnia
	Zabawy	Samoobsługa i czynności higieniczne	Zajęcia	Posiłki	Spacery, wycieczki, zabawy na powietrzu	PN	WT	ŚR	CZ	PT

Grupowy  system  motywacji  funkcjonuje  w  okresie  tygodniowym.  Głównym  celem  jest  zdobycie  nagrody  tygodnia.  Warunkiem  otrzymania  nagrody  tygodnia  jest  zdobycie  dużych  serc  w  każdym  kolejnym  dniu  od  poniedziałku  do  piątku.  Symbolem  zdobycia  nagrody  tygodnia  jest  znak  uśmiechniętej  buźki.

Podstawowym  warunkiem  otrzymania  nagrody  dnia  jest  zaliczenie  trzech  z  pięciu  dziedzin  działalności  wyszczególnionych  w  grupowym  systemie  motywacji  w  grupach  5 – 6 latków  oraz  dwóch  z  pięciu  kategorii  w  grupach  3 – 4 latków.

Przyznawane  symbole  za  zaliczenie  wyszczególnionej  czynności  różnią  się  od  nagrody  dnia  wielkością  serduszka.  Serduszko  dnia  przyznawane  jest  w  rubryce  na  tablicy  oraz  zostaje  naklejone  na  ubranko  dziecka.  Jednocześnie  stosuje  się  pochwałę  do  rodziców  lub  opiekunów.

Niektóre  czynności  w  przedszkolu  powtarzają  się  kilkakrotnie,  np. 3  posiłki.  Aby  zachować  konsekwencję  we  wzmacnianiu,  za  każde  poprawne  zachowanie  po  kolejnym  posiłku  przyznawane  jest  białe  serduszko,  a  po  trzech  posiłkach  i  spełnionych  warunkach – 3  białe  serduszka  automatycznie  zamieniają  się  w  jedno  czerwone.

Dla  przejrzystości  systemu  wprowadzone  zostały  puste  znaczki  oznaczające  brak  pozytywnego  zaliczenia  danej  kategorii  lub  nieprzyznanie  nagrody.  Symbolem  nieobecności  dziecka  w  danym  dniu  jest  białe  koło.

Wyboru  nagrody  tygodnia  dzieci  dokonują  w  poniedziałek,  ale  zgodnie  z  zasadą,  może  być  ona  weryfikowana.  Nagroda  tygodnia  jest  wyeksponowana,  ale  niedostępna  przez  cały  dzień.

WZMOCNIENIA  STOSOWANE  W  SYSTEMIE  MOTYWACJI

 

1. Nagrody:

• pochwała  bezpośrednia  (indywidualna),
• pochwała  pośrednia  (przed  grupą),
• pochwała  przed  rodzicem,
• pochwała  przed  dyrektorem.

1. Nagrody  rzeczowe:

• białe  serduszko  w  formie  naklejki,
• małe  czerwone  serduszka,
• duże  serduszka  w  systemie  nagród  dnia,
• serduszko – naklejka  na  ubraniu,
• zabawa  ulubioną  zabawką,
• nagroda  tygodnia  wg  zainteresowań  dzieci 

od  rodziców:

-  jajko  z  niespodzianką,

-  książeczka,

-  zabawki – składanki,

-  samochodziki,

-  komplet  naklejek,

-  wycieczka  do  kina itp.

od  przedszkola :

-  kolorowanka

Konsekwencje wychowawcze wynikające z niestosowania umów dotyczących zachowania:

 

-         upomnienie słowne z odwołaniem się do ustalonych zasad zachowania

-         chwilowe odsuwanie od atrakcyjnej zabawy w momencie konfliktu

-         chwilowe odizolowanie od grupy w momencie uporczywego nieprzestrzegania zasad

-         czasowe pozbawienie aktualnych przywilejów

-         naprawienie szkody

-         rozwiązanie problemu z podawaniem własnych pomysłów

-         analiza własnych emocji i emocji drugiej osoby

 

 

EWALUACJA

• Ankieta dla rodziców
  
• Ankieta dla nauczycieli